Jild 1 № 3 (2024): UNIVERSAL XALQARO ILMIY JURNAL

Mazkur maqolada bodringni issiqxona sharoitida yetishtirishda biogumusning og‘ir metallar akkumulyatsiyasini oldini olishdagi ahamiyati ko‘rsatib berilgan. Bunda, 3-5 kg/m2 biogumus ta’sirida  tuproqda xarakatchan og‘ir metallar miqdori  kamayib, tuproq ko‘pchilik metallar bo‘yicha o‘rtacha ta’minlangan holatga kelganligi aniqlangan. Demak, biogumus tuproqning buferlik xossasini oshirib uning tarkibidagi og‘ir metall kationlari  uchun sorbent vazifasini o‘taydi. Bodring yetishtirishda biogumusdan foydalanish asosan issiqxona tuproq tarkibidagi qo‘rg‘oshin, kadmiy, kobalt, rux va misning harakatchan shakldagi miqdorini  keskin pasaytiradi.

Ma’lumki, kub dеganda faqat uning qirralaridan iborat, ya’ni simdan yasalganday shakl nazarda tutilishini qayd etib qo‘yamiz. Quvish va qochish jarayonida qatnashuvchi nuqtalar mana shu shakl, ya’ni kubning qirralari bo‘ylab harakat qilishi lozim. Bunda quvuvchilarning eng katta tеzligi u qochuvchiniki esa v ga tеng (u v , – tayin musbat sonlar). Kubqirralari ustida quvish masalasi muzoka olib borilgan.

Ushbu  maqolada jamiyat taraqqiyoti, ijtimoiy harakatlanganlik omillari va qadimgi Xitoy ilk falsafiy ta’limoti haqida so‘z boradi.

This article analyzes the adoption rate of cloud technologies in small businesses and their potential to enhance efficiency and competitiveness. The research findings indicate that cloud technologies provide significant economic and operational advantages for small businesses. The article offers recommendations on increasing production efficiency, reducing IT costs, and improving collaboration among employees through the use of cloud technologies.

Ushbu  maqola  orqali butun  dunyoda qo’llanilayotgan biznes  tushunchasi haqida  turli  xil  qarashlar  va  tushunchalarga  to’xtalamiz  hususan  Ingliz iqtisodchisi A.Xosking “Biznes” tushunchasiga quyidagicha ta’rif beradi: “Tadbirkorlik – bu jismoniy shaxslar, korxona va tashkilotlarning tabiiy ne’matlarni qazib olish, tovar ishlab chiqarish yoki sotib olish va sotish, xizmatlar ko‘rsatish hamda ularni boshqa tovar va xizmatlarga almashtirish bo‘yicha faoliyatidir. "yoki manfaatdor shaxslar yoki tashkilotlarning o'zaro manfaati uchun pul".

Ushbu   maqolada Organizmning barcha muhim funksiyasi — nafas olish, qon aylanish, yutish, siydik chiqarilish, defekatsiya, gavdani fazoda ko‘chishi (harakatlar) oxir-oqibatda mushaklarning qisqarishi bilan amalga oshiriladi. Odamning har qanday harakati skelet mushaklarining (mushaklarning) funksiyasi bilan bog‘liq jarayonlarni tadqiq qilindi.

Ushbu maqolada XIX asr 2-yarmi Xiva adabiy muhiti haqida, adabiy muhitning o‘ziga xos ajralib turuvchi xususiyatlari haqida, o‘zbek adabiyoti tarixidagi tutgan o‘rni va qo‘shgan hissasi haiqdagi ma’lumotlar tahlil qilinadi. Xiva adabiy muhitining ikki yirik vakili Shoh va shoir Feruz hamda yetuk shoir Komil Xorazmiy ijodi, g‘azallari xususida so‘z boradi.

Pedagogical communication methods used in the educational process are studied in detail in this article. Information is given about the role and importance of pedagogical dialogue in improving the quality of education, and it is written about the fact that improving the quality of education is one of the urgent issues of today, as well as about the reforms that are being carried out to improve the quality of education in our republic. The conditions for the organization of pedagogical communication and the factors affecting it are described. Pedagogical communication methods are divided into classifications, and educational methods used in the course of the lesson and their details are presented. A number of scientific research works have been studied, and the personal approaches of the author on the aspects that should be paid attention to by the teacher in the organization of pedagogical communication in the development of the educational process are given. In order to organize an effective lesson process, conclusions and proposals have been developed on which features of pedagogical communication should be paid attention to.

Ushbu maqolada “Asyetis” oziq ovqat qo’shilmasi tarkibidagi vitaminlar miqdori tajribada aniqlanib adabiyotlar asosida tahlil qilindi..

Ushbu   maqolada media muloqotda paralingvistika doirasida bugungi kunda   internet   paydo   bo‘lgunga   qadar   mavjud   bo‘lgan xususiyatlarni o‘zida jamlagan tilning yangi faoliyat doirasi – Internet muloqoti haqida tadqiq qilindi.

Maqolada bargxo`r qo`ng`izlarning ayrim biologik xususiyatlariga to`xtalgan. Bargxo`rlar oziqlanishiga ko`ra bir necha asosiy guruhlarga bo'linishi, ularni qo'ng'izlarning xayoti daraxt va buta o'simliklari yoki o'tlar bilan bog'liqligi. qo'ng'izlarining evolyutsiyasida trofik ixtisoslashuv, shuningdek o'simlik barglari bilan bog'liqlik muhim rol o'ynashi to`g`risida ma`lumotlar berilgan. Zararkunandalar deyarli manzarali daraxtlar vegetatsiyasi bilan bog'liqligiga to`xtalib o`tilgan. Turlarning uchinchi yirik oziqa kompleksi dukkaklilar bilan bog'liq.

Ushbu maqolada Alisher Navoiy lirikasidagi janrlar qo‘llanishi va ularning ahamiyati. Lirikasi tarkibiga kiruvchi rang-barang janrdagi g‘azal, ruboiy, qit‘a, tuyuq, fard qo‘llanishi va she‘r ko‘rinishida aks ettirilishi misollar orqali tahlil va talqin qilinadi. G’oyaviy-badiiy jihatdan janrlar takomili xususida so‘z boradi.

"O'zbekiston Respublikasi Oliy ta'lim tizimini 2030 yilgacha rivojlantirish kontsepsiyasi"da oliy ta'lim jarayonlariga raqamli texnologiyalar va zamonaviy o'qitish usullarni joriy etish, yoshlarni ilmiy faoliyatga keng jalb etish, korrupsiyaga qarshi kurashish, muhandislik-texnik ta'lim yo'nalishlarida tahsil olayotgan talabalar ulushini oshirish, kredit-modul tizimini joriy etish, o'quv rejalarida amaliy ko'nikmalarni oshirishga qaratilgan mutaxassislik fanlari bo'yicha amaliy mashg'ulotlar ulushini oshirish bo'yicha aniq vazifalar belgilab berilgan. O'zbekiston Respublikasi Prezidentning 2019 yil 8 oktyabrdagi Farmoni bilan tasdiqlangan "O'zbekiston Respublikasi oliy ta'lim tizimini 2030 yilgacha rivojlantirish kontsepsiyasi"ga ko'ra mamlakatdagi oliy ta'lim muassasalarining 85 foizi 2030 yilgacha bosqichma-bosqich kredit-modul tizimiga o'tishi rejalashtirilgan. Bu yaqin yillar davomida mamlakatdagi deyarli barcha oliy ta'lim muassasalarining kredit-modul tizimida faoliyat yurita boshlashidan darak beradi. Kredit-modul tizimi, bu — ta'limni tashkil etish jarayoni bo'lib, o'qitishning modul texnologiyalari jamlamasi va kredit o'lchovi asosida baholash modeli hisoblanadi. Uni bir butunlikda olib borish serqirra hamda murakkab tizimli jarayondir.

Ijtimoiy harakatchanlik- bu  ijtimoiy qatlamning o‘zgarishidir. Ijtimoiy qatlamning bir bosqichdan boshqa bir bosqichga o‘tishi ijtimoiy harakatchanlik sanaladi.

Hozirgi kunda yallig’lanishning yangi turlari paydo bo'lmoqda, har biri alohida organlar va organlar tizimlarining faoliyati bilan bog'liq. Umuman olganda, barcha kasalliklar "yallig'lanish" hisoblanadi va ularning rivojlanishi o'tkir yoki surunkali holatga bog'liq. Ushbu maqolada yallig'lanishning molekulyar mexanizmlari va ayrim o'simliklarning yallig'lanishga qarshi xususiyatlari o'rganiladi.

Mazkur tadqiqot ishida biogumusning bodring ko‘chati o‘sishi, rivojlanishi va sifatiga ta’siri o‘rganilgan. Tadqiqotlar davomida biogumus qulay  agrofizikaviy va agrokimyoviy xossaga ega bo‘lib,  yopiq tuproq (issiqxona) sharoitida bodring ko‘chati yetishtirishda  tuproqning agrokimyoviy xossalarini yaxshilab o‘simlik uchun optimal suv havo, va oziq  sharoitini yaratadi uning ishtirokida yetishtirilgan ko‘chatning morfologik belgilari an’anaviy issiqxona tuprog‘i aralashmasida yetishtirilgan ko‘chatga nisbatan yaxshilanishi qayd etilgan. Yopiq tuproq sharoitida bodring ko‘chati yetishtirilganda ko‘chatning suv havo va oziq rejimini yaxshilash uchun 1:9 nisbatda biogumus qo‘shish taklif etilgan. Bir qism biogumusga 9 qism tuproq qo‘shilgan variantda “Avitsena” navli  bodring ko‘chatining (n= 50) yerning usti qismidagi bo‘yi 200,0±25,0 mm ni tashkil etdi va bu ko‘rsatgich biogumussiz ekilgan nazorat variantga nisbatan ancha yuqori ko‘rsatgichni tashkil etgan.

Ushbu maqolaning maqsadi shikastlangan kuch transformatori oid maqolalarni tahlil qilish orqali kuch transformatorlari mavzusining bugungi kundagi dolzarbligini aniqlashga qaratilgan. Maqolalarni tahlil qilishda Science Direct, Google scholar ma’lumot bazalarida indeksatsiyalangan jurnallarda nashr etilgan maqolalar tanlab olingan. Maqolani o‘quvchi oson tushunishi va tahlil qilish imkoniyatiga ega bo‘lishi uchun maqolalar soni yillar kesimida,  mavzu doirasida ilmiy tadqiqot ishlar olib borgan tashkilotlar, oid ilmiy tadqiqot ishlar nashr etgan jurnal va konferensiyalar tahlili, ilmiy nashrlar ulushi grafik ko‘rinishida keltirilgan. Tadqiqotni o‘tkazish davomida o‘tkazilgan tahlil natijalari shuni ko‘rsatmoqdaki, kuch transformatorlarining shikastlanishi mavzusi yildan yilga dolzarblashib bormoqda. Bu sohada tadqiqot olib borayotgan olimlar orasida xitoylik olimlarning hissasi yuqoriroq. Mavzu doirasida Science Direct ma’lumotlar bazasida nashr qilingan ilmiy tadqiqot ishlarining 78% konferensiyalarda nashr qilingan ilmiy ishlarga to‘g‘ri kelmoqda. Kelajakda ushbu maqoladan, kuch transformatoridagi shikastlanishlarni kamaytirish va ishlash ishonchliligi oshirishga qaratilgan ilmiy tadqiqot ishlarida muhim manba sifatida foydalanish mumkin.

Ushbu maqolada ijtimoiy falsafaning metadologik funksiyasini qo’llash usullari keltirib o’tilgan.

This article explores the role of artificial intelligence (AI) in providing personalized student support in education. It will be shown that with the help of advanced technologies of artificial intelligence, it is possible to develop curricula adapted to the individual needs of students, learning difficulties and learning styles. By integrating SI tools into the educational process, individualized approaches are created for students, which in turn increases the quality of education. The article also discusses the process of monitoring the teaching process, data analysis and pedagogical decision-making with the help of artificial intelligence. The main goal of the article is to reveal the possibilities of SI technologies in the field of education and provide effective tools for personal growth of students.

ushbu maqolada kasbiy deformatsiyaga ta’sir qiluvchi omillar, deformatsiya oqibatlari shuningdek  professional deformatsiya paydo bo‘lish usullari bayyon qilingan.

Ushbu maqolada amarant o`simligi tarkibidagi flavanoid miqdorini aniqlash usuli va olingan natijalar keltirilgan. Amarant oilasi (Amaranthaceae Juss.) ga 65 ta turkum o‘simlik mansub bo‘lib, ularni 900 dan ortiq turlari bor. Shular ichidan Amaranthus L turkumi keng taqalgan. Amaranthus L turkumining hozirgi kunda turli manbalarda 60 dan 100 taga turi mavjudligi keltiriladi.

Ijtimoiy falsafa — falsafa fanining jamiyat va uning taraqqiyoti qonuniyatlarini oʻrganuvchi sohasi. Ijtimoiy falsafa insonlarning amaliy faoliyati va ular oʻrtasidagi ijtimoiy munosabatlarni ham tahlil qiladi. Insonlar turli faoliyatlari jarayonida oʻz hayotlari uchun zarur boʻlgan moddiy va maʼnaviy neʼmatlarni, ijtimoiy muhitni yaratadilar va bu jarayonda oʻzaro turli munosabatlar oʻrnatadilar. Anglaganingizdek, ushbu maqolada ijtimoiy falsafa xususida so’z yuritildi.

В данной статье рассматривается значение современных методов обучения в развитии технического творчества будущих учителей технологического образования и их эффективность по сравнению с традиционными методами.

В кизиле высокое содержание витаминов группы В, витаминов С, Е, К и D. Также в плодах кизила много глюкозы, фруктозы, органических кислот (особенно яблочной, никотиновой), дубильных веществ, азотистых и красящих веществ, эфирного масла и фитонцидов. У кизила продолговатая форма, которая иногда бывает чуть округлой и даже грушевидной. Этим он немного напоминает шиповник, который также имеет схожие вариации формы. У кизила вытянутая и твердая косточка, и сочная мякоть. По вкусу кизил терпкий, с интересным ярким букетом и запоминающимся необычным послевкусием.

Ushbu maqolada ko‘p yillik bug‘doyni lalmi yoki sug‘oriladigan yerlarga ekish o‘rtasidagi tanlov turli omillarga, jumladan, suvning mavjudligi, tuproq turi, iqlim sharoiti va dehqonchilik tizimining boshqaruv usullariga bog‘liq. Yetishtiruvchilar va tadqiqotchilar o‘z mintaqasining o‘ziga xos etishtirish sharoitlari va qishloq xo‘jaligi maqsadlariga eng mos keladigan ko‘p yillik bug‘doy navlarini tanlashlari mumkin bo’lgan ahamiyatini o‘rganish natijalari aks etgan.

In the 21st century of continuously developing technologies and smart devices, the ordinary system of education has transformed into numerous opportunities for learning purposes. Today’s generation plays a tremendous role in the context of economic growth and building reliable partnerships with foreign companies, making the implementation of English essential for career advancement. However, a significant number of students struggle with ESL classes, raising questions about the role of motivation. Motivation is crucial in today's educational landscape, as it directly influences students' engagement, persistence, and overall success in learning English. A positive and supportive classroom atmosphere can significantly enhance motivation, making learning more enjoyable and effective. Factors such as interactive teaching methods, personalized feedback, and the integration of technology can make it easier for learners to stay motivated and improve their proficiency in English. As the classroom environment becomes more engaging and less stressful, learners are more likely to maintain their motivation and achieve their language learning goals.

Ushbu  maqolada qadriyatlar tizimi, qadriyatlarning ijtimoiy hayotda tutgan o‘rni haqida so‘z boradi.

Ushbu maqolada O‘zbekistonda uchraydigan Yapon saforasi daraxtining mevasi va bargi, hamda Lupin o‘simligining doni 1:1 nisbatdagi aralashmasidan tashkil topgan “As Lupinus” nomli biologik faol moddaning tarkibidagi biologik faolligini aniqlash maqsadida suyuqlik xromatografiyasi usuli yordamida aralashma tarkibidagi aniqlangan oqsillar miqdori haqida so‘z borgan.

The article As an example we can offer some tables and types of rubrics which are played an important role in assessing student’s knowledge.And of course, we want tounderline rubrics benefit the teachers.

Written feedback which refers to a rubric is almost guaranteed to be corrective and criterion-referenced. And rubrics can be very useful in helping students view their own work objectively and pinpoint areas which need work.

Ushbu maqolada Andijonning janubi-sharqiy qismida tarqalgan (Apis mellifera L.) -turining turli xil bioekologik xususiyatlari, tabiatdagi va inson hayotidagi ahamiyati hamda  qishloq xo’jaligi ekinlarini hosildorligini oshirishdagi ahamiyatini o‘rganish natijalari aks etgan.

Maqola  Musiqali teatr spektakllarida ariya ishlash jarayonida duch keladigan muammo va kamchiliklar,  ularni bartaraf qilish yo’llari, aktyorning ijro imkoniyatlari xususida so’z boradi.

Ushbu maqolada tabiiy mahalliy xomashyolar bo‘lgan kaolin va bentonitni kimyoviy hamda fizikaviy faollashtirish masalalari va olingan yuqori kremniyli seolitlarning tekstur xarakteristikalari hamda sirt yuzasi morfologiyasi o‘rganildi. Kaolin va bentonitni faollashtirish usulining uning kolloidalligiga va sorbsion sig‘imiga ta'siri tekshirildi. Tadqiqotlar natijasida ho‘llanish issiqligi, adsorbsion bog‘langan suv miqdori va samarali solishtirma sirt yuzasi eksperimental aniqlandi.

Ushbu maqolada Ijtimoiy harakatchanlik, individlarning ijtimoiy ierarxiya boʻyicha yuqoriga yoki pastga siljish qobiliyati qadimgi Rim jamiyatida murakkab va koʻp qirrali hodisa boʻlgan. Rim imperiyasi o'zining qattiq sinfiy tuzilishi va tabaqalanishi bilan mashhur boʻlsa-da, shaxsning ijtimoiy mavqeini oʻzgartirish qobiliyatiga ta’sir qilishi mumkin boʻlgan turli omillar mavjud edi.

The question we are considering in this article - the role of home reading in teaching a foreign language and its organization in foreign language lessons - is one of the most relevant today. I would like to make a reservation right away, the concept of home reading is reading a work in a foreign language in the original. It seems to us that only the language of artistic works, conforming, as a rule, to the norms of modern literary language, is an irreplaceable model when learning a foreign language, and the role of this sample is especially great since the language is studied outside the aisles of the secondary linguistic community. Reading a book written in such a language, a pupil can observe the existence of language in the speech of the author and his characters, follow the ways of expressing thoughts in a foreign language, and directly perceive the meaning of what is being read. The book also creates a support for visual perception of the message, which is especially important for those who have visual perception developed better than auditory.