Ushbu maqolada, kasbiy faoliyatda namoyon bo’ladigan kasbiy identifikatsiya, uning namoyon bo’lish shakllari, ta’sir etuvchi omillar hamda o’qituvchilarning yosh va kasbiy tajribalariga bog’liq ravishda rivojlanishining pedagogik va psixologik xususiyatlari aks ettirilgan. Shuningdek, o’qituvchilarning kasbiy faoliyatini samarali tashkil etish mazmuni va pedagogik shart-sharoitlari borasida so’z yuritilgan.

Bo‘lajak o‘qituvchilarni zamonaviy kishilik jamiyati oldida turgan
eng muhim muammolardan biri – ta’lim-tarbiya jarayonini modernizatsiya qilishga oid
istiqbolli yo‘nalishi bo‘lgan pedagogik kompetentlik shakllanishidir. Bo‘lg‘usi
o‘qituvchilarni kasbiy kompetensiyasini shakllantirish dolzarbli va kritik ahamiyatga ega.
Ular o‘quvchilarni o‘rganish, rivojlantirish, va o‘zlashtirishda muhim rol o‘ynaydilar.
Bo‘lg‘usi o‘qituvchilar kasbiy kompetensiyani shakllantirishdagi yirik rolni o‘ynaydilar va
ta'lim-tarbiyaviy tizimning rivojlanishida kritik muhitlardan birini tashkil etadilar.
Raqobatbardosh va sodda faoliyat, o‘qituvchilar va o‘quvchilar uchun sodda va samarali
ta'limning yaratilishiga imkon beradi. Demak, jamiyatdagi barcha yangilanishlarni
uyg‘unlashtirish uchun shaxsiy yetuklik bilan birga kasbiy kompetentlik ham muhim
ahamiyat kasb etadi

Maqolada talabalarning til va nutqiy muloqot ko‘nikmalarini rivojlantirishning nazariy asoslari, ularning ona tilini bilishi va nutqiy muloqot ko‘nikmalarining darajasini oshirish,  bu o‘rinda kasbiy sifatlar muhimligi kabi masalalar yoritiladi.

Ushbu maqolada motivatsiyaning ta’lim jarayonidagi ahamiyati, talabalar kasbiy motivatsiyasining shakllanishi, kasb tanlashdagi gender farqlar yoritilgan. Motivatsiya, kasbiy motivatsiya va motiv tushunchalari, olimlarning ta’riflari, ularning muhim jihatlari o‘rganilgan. Bu sohada olib borilgan empirik tadqiqotlar natijalari berilgan.

Ushbu maqolada talabalarda kasbiy-pedagogik faoliyatning ijtimoiy-
rgatish dolzarb muammo ekanligi, kasbiy y nalganlik, kasb
standartlari, shuningdek talabalarda kasbiy-pedagogik faoliyatning ijtimoiy-axloqiy
zlashtirishda pedagogik etika qoidalarining rni xususida fikr yuritiladi.

Ushbu maqolada insonning muayyan kasbga moslashuvi, kasbiy faoliyatining aniq ko‘rsatkichlari, samaradorligi va faollikda namoyon bo‘lishi shuningdek, bo‘lajak pedagoglarda kasbiy deformatsiyani yuzaga kelish omillari keng bayon qilingan

maqolada talabalarning muloqot kompetensiyasini  rivojlantirishning nazariy asoslari, ularning ona tilini bilishi va nutqiy muloqot ko‘nikmalarining darajasini oshirish,  bu o‘rinda kasbiy muhim sifatlar tizimini ajratib ko‘rsatishga qaratilishi, ham tayanch, ham potensial kasbiy mahoratini tashhislash uchun metodik ta’minotga e’tibor qaratish kabi masalalar yoritiladi.

Ushbu maqolada bo‘lg‘usi pedagoglarning kasbiy faoliyatida bo‘ladigan kasbiy deformatsiya psixodiagnostikasi va bu jarayondagi turli psixologik buzilishlarning kelib chiqish sabablari, uni bartaraf etish omillari keltirilgan

Bo‘lajak o‘qituvchining kasbiy faoliyatida eruditsiyaning ahamiyati o‘rganilib, uni bo‘lajak o‘qituvchilarda rivojlantirishning turli metod va uslublarni taklif etilgan. Muallif o‘qituvchining fikrlash madaniyati, kasbiy malakasi va obru-e’tiborini shakllantirishda eruditsiyaning rolini tahlil qiladi. Maqolada turli xil pedagogik strategiyalar, jumladan, faol o‘qitish usullari, interfaol texnologiyalardan foydalanish, shuningdek, maxsus adabiyotlarni o‘qish, o‘quv seminarlari va konferentsiyalarida qatnashish ko‘rib chiqiladi. Tadqiqotda bo‘lajak o‘qituvchilarda ta’lim sifatini oshirish va chuqur kasbiy tushunchani shakllantirishda eruditsiyani rivojlantirishga tizimli yondashish muhimligi ta’kidlangan.

Ushbu maqolada yangıcha yondashuvlar asosıda bo‘lajak maktabgacha ta’lım mutaxasıslarıda kasbıy va kreatıv qobılıyatlarını shakllantırıshning pedagogik psixologik asoslari yoritilgan. Shu bilan birga, bo‘lajak maktabgacha ta’lım mutaxasıslarıda kasbıy va kreatıv qobılıyatlarını rivojlantirishning ayrim pedagogik shartlari xususida fikr yuritilgan.

Mazkur maqolada bo‘lg‘usi pedagoglarning kasbiy deformatsiyasi,
psixodiognastikasi va psixikorreksiyasi hamda bu jarayonlardagi turli psixologik
buzilishlarning kelib chiqish sabablari, uni bartaraf etish omillari keltirilgan.

Mazkur maqolada bo‘lg‘usi pedagoglarda kasbiy defermatsiya va
psixokorreksiya masalalari yoritilgan.Maqolaning asosiy mohiyati shundan iboratki kasbga
doir dеformatsiyasini oldini olish,bunday dеformatsiyalarga “kuyib ado bolish” sindromini
kiritish va “Psixokorreksiya” fani psixologik koreksiyaning asosiy masalalari, psixolog
shaxsiga qo‘yiladigan talablar, psixolog va mijoz o‘rtasidagi munosabat o‘rtasidagi
psixologik aloqa, psixokorreksiyaning asosiy yo‘nalishlari va metodlari xususida maʼlumot
beriladi.

Ushbu maqolada bo‘lajak tarbiya fani o‘qituvchilarini kasbiy-metodik
rivojlantirish orqali tarbiya fanini o‘qitishga tayyorlash va o‘qituvchilarning darslarda
zamonaviy pedagogik texnologiya, interfaol metodlar, ta'limiy o‘yinlar va 4K modelidan
foydalanish o‘quvchilarni erkin va mustaqil fikrlashga, ijodiy izlanish, mantiqiy fikrlash
doiralarini kengaytirish bilan birga ularni darslarda o‘rganganlarini hayot bilan bog‘lashga,
qiziqishlarini oshirishga yordam beradi.

ushbu maqolada kasbiy deformatsiyaga ta’sir qiluvchi omillar, deformatsiya oqibatlari shuningdek  professional deformatsiya paydo bo‘lish usullari bayyon qilingan.

Umuman olganda, kasb-hunarga y naltirish mazmuni hamda didaktik resurslarning
integratsiyalashuvi umumt lim maktablari quvchilarining z iqtidori va qiziqishlariga
mos kasbni tanlab olishida, mehnat bozorida munosib rnini topishi hamda kasbiy
faoliyatida muvaffaqiyatga erishishida katta ahamiyatga ega

Turli ta’lim yo‘nalishlarida tahsil olayotgan talabalar, shu jumladan turli
kasb sohalarida mehnat qilayotgan mutaxassislarda salomatlik va kasbiy-amaliy jismoniy
tayyorgarlik darajasini oshirishda jismoniy sifatlar, harakat ko‘nikmalari va malakalari,
ayniqsa, koordinatsion qobiliyatlarni shakllantiruvchi mashqlarning o‘rni beqiyos ekan.

Professiografiya – bu kasbiy faoliyatni ilmiy asosda o‘rganish, tahlil qilish va tavsiflash bilan shug‘ullanuvchi soha. Ushbu sohaning asosiy maqsadi turli kasblar haqida to‘liq va batafsil ma'lumot berish, kasb tanlashda yordam berish va professional rivojlanishni rejalashtirishdir.

Professiografiya, shuningdek, kasbiy faoliyatning samaradorligini oshirish va mehnat sharoitlarini yaxshilash bo‘yicha takliflar ishlab chiqishga ham xizmat qiladi. Bu esa butun iqtisodiy tizimning samarali faoliyat yuritishiga yordam beradi.

Har qanday jamiyatda barkamol avlodni tarbiyalash, voyaga еtkazish va uni ma’lum bir kasbga yo‘naltirish og‘ir va mashaqqatli mehnat evaziga amalga oshiriladi. Bu mashaqqatli mehnat uzluksiz ta’lim va tarbiyaviy faoliyatning mahsulidir. Ushbu maqolada o‘qituvchining kasbiy mahoratini oshirishda pedagogik texnologiyalarning o‘rni va ahamiyati  yoritib berilgan.

Mazkur maqolada pedagoglarning kasbiy deformatsiyasi va bu
jarayondagi turli psixologik buzilishlarning kelib chiqish sabablari, uni bartaraf etish kabi
omillari keltirilgan

Annotatsiya: Mamlakatimiz mustaqillikka erishgandan keyin misli k rilmagan
ulkan ishlar, islohotlar boshlanib ketdi. Ular orasida eng asosiy vazifalardan biri uzluksiz
t lim tizimining yuzaga kelishi va unda tub zgarishlarni amalga oshirilishi b ldi.
Ushbu maqolada b ajak boshlan ich t lim qituvchilarining deontologik
kompetentligini rivojlantirishga t sir etuvchi omillar haqida ma`lumotlar keltirilgan

Ushbu maqolada shaxsning kasbiy faolyatida diqqatning o‘rni va diqqatning
sezish jaroyonida, idrok qilishda, xotira, xayol va tafakkur jaroyonlarida har doim ishtirok etishi
haqida fikr yuritiladi.

Bo‘lajak o‘qituvshi etuk va barkamol bo‘lishi, zamon talablariga mos, fan va
texnikaning eng yangi yutuqlarini o‘zlashtirgan, milliy va ma’naviy qadriyatlarimizni
qadrlaydigan va undan ta’lim tizimida maqsadli foydalana oladigan o‘qituvshidan endilikda
talablarga mos ravishda yangisha metodika va yangisha yondashuv talab qilinadi. Mana shu
yuqorida sanab o‘tilgan barsha jihatlar umumlashgan holda o‘qituvshi kasbi jozibadorligi va
ta’sirshanligini oshiradi. Pedagog mukammal bilim egasi bo‘lsa, albatta, ta’lim jozibador
bo‘ladi. Pedagogik jarayonning jozibadorligi o‘z navbatida uning ishtirokshilari faoliyatini
tizimli, maqsadli hamda samarali keshishini ta’minlashga xizmat qiladi.

Maqolada oliy ta’lim tizimidagi islohotlar, ta’lim sifatiga e’tibor, ta’lim mazmunini tanlashda mazmun va jarayon  yaxlitligini ta’minlashda o‘qituvchi mahorati, o‘quv jarayonida innovatsion ta’lim yondashuvlaridan foydalanishning ilmiy asoslari, darsda talabalar faoliyatini bosqichma - bosqich faollashtiruvchi metodlar, zamonaviy yondashuvlar integratsiyasi natijasida talabaning intellektual, ma’naviy, kasbiy layoqatlarini hamda kasbiy dunyoqarashi rivojlantirish masalalari bayon etilgan.

Maqolada oliy ta’lim muassasasida o‘qituvchilarining kasbiy kompetentligini shakllantirishda komplaens va kreativlikning  ilmiy, psixologik,   asoslarini  kasbiy va hayotiy pozitsiyasida  tatbiq etishning nazariy va psixologik xususiyatlari haqida  fikr yuritilgan.

Maqolada ilk o‘spirinlarni kasbga yo‘naltirishning nafaqat ijtimoiy, balki
psixologik muammo ekanligi, bu ikki nuqtai nazar har doim bir – birini to‘ldirib kelishligi, shuningdek, kasbga yo‘naltirishning individual psixologik xususiyatlarining imkoniyatlari yoritilgan.

maqolada uzluksiz ta’lim tizimida ishlaydigan har bir mutaxassis uzliksiz kasbiy rivojlantirish ma’lumotga ega bo‘lish bilan cheklanmasdan, aynan shu  ta’lim va tarbiya berishga maxsus tayyorgarlik ko‘rgan bo‘lishi, metodik va zamonaviy yondashuvlarga alohida e’tibor qaratgan bo‘lishi maqsadga muvofiqligi haqida fikrlar bildirilgan..

O'z-o'zini tarbiyalash - bu ma'lum shaxsiy yoki ijtimoiy ahamiyatga ega
bo'lgan ta'lim maqsadlariga erishishga qaratilgan maxsus tashkil etilgan, mustaqil, tizimli
kognitiv faoliyat: kognitiv qiziqishlarni, umumiy madaniy va kasbiy ehtiyojlarni qondirish,
shuningdek malaka oshirish.

Mazkur maqolada Maktabgacha ta’lim tashkilotlarida bo‘lajak musika raxbarlarini kasbiy- metodik tayyorgarliklarini takomillashtirishni ilmiy asoslash masalasi  ko‘rib chiqilgan. 

Ushbu maqolada pedagoglarning kasbiy faoliyatdagi deformatsiyasi va o‘quvchilarning psixodiognastikasi va psixikorreksiyasi hamda bu jarayonlardagi turli psixologik buzilishlarning kelib chiqish sabablari, uni oldini olish chora tadbirlari keltirib o‘tilgan.

Annatatsiya: Mazkur maqolada Maktabgacha t lim tashkilotlarida b lajak musika
raxbarlarini kasbiy- metodik tayyorgarliklarini takomillashtirishni ilmiy asoslash masalasi
k rib chiqilgan.

Ushbu maqolada chizmachilik fani o‘qituvchilarining kasbiy pedagogik mahoratlarini zamonaviy pedagogik texnologiyalar va innovatsion metoodlar yordamida rivojlantirishga oid zarur tavsiya va ko‘rsatmalar berib o‘tilgan.Bo‘lajak o‘qituvchining ta’lim-tarbiya jarayonida uchrashi mumkin bo‘lgan qiyinchiliklarni pedagogik metod va vositalar yordamida tahlil qilish va ta’lim-tarbiyaning maqsadi,vazifalari,shakl va metodlarini amaliyotga keng tatbiq qilish masalalari batafsil yoritilgan.

Mazkur maqolada boʻlajak musiqa oʻqituvchisiga xos metodik

kompetensiyalar va ularni rivojlantirish bosqichlari hususida ayrim fikr-mulohazalar bayon etilgan. Shuningdek maqolada kompetensiya va kasbiy kompetensiya hususida ham fikrlar bayon etilgan. Oʻqituvchi tomonidan tashkil qilinayotgan har bir amaliy harakat pedagogik faoliyatning samarali yoki samarasiz, muvaffaqiyatli yoki muvaffaqiyatsiz boʻlishiga olib kelishi hususida fikr yuritilgan.

Ushbu maqolada ichki organlarning hipokinezi, oqibatlari va ularni davolash
ko‘rib chiqiladi. Gipokineziya va jismoniy harakatsizlik ko‘pincha sinonim so‘zlar
hisoblanadi, ammo ular orasida farqlar mavjud. Shunday qilib, jismoniy harakatsizlik uzoq
muddatli gipokineziyaning oqibatidir va mushak kuchining pasayishi shaklida o‘zini namoyon
qiladi. O‘z-o‘zidan, u jismoniy faoliyatning majburiy kamayishi, masalan, yotoqda dam olish,
harakatsiz turmush tarzi yoki kasbiy xususiyatlar tufayli yuzaga keladi.

Mazkur maqolada Oliy ta’lim jarayonida innovatsion usullardan foydalanish orqali talabalar dunyoqarashini, shaxsiy va kasbiy sifatlarini oshirish masalalari, darsda interaktiv metodlar, innovatsion texnologiyalar, pedagogik va axborot texnologiyalarini o‘quv jarayonida qo‘llash, ta’lim berishda amaliy faoliyatga alohida e’tibor qaratish, talabalarning dunyoqarashi rivojlantirishda pedagogning menenjerlik kompetentligi, talabaning ta’lim-tarbiya jarayonida faolligi o‘z oldiga aniq maqsad qo‘yishi, muammolar еchimini topishida zarur usul va vositalardan foydalanish shaxs dunyoqarashini rivojlantirish omili ekanligi haqida nazariy ma’lumotlar va tavsiyalar keltirilgan.

Ushbu maqolada pedagogika oliy taʼlim muassasalarida talabalarning informatikadan axborot texnologik bilimlarini va kasbiy tayyorgarligini rivojlantirishning
usullari keltirib o‘tilgan.

Ushbu maqolada hozirgi zamon tarbiyachisi o‘z mutaxassisligiga oid
bilimlar bilan birga, pedagogik va psixologik bilimlarni hamda turli fan yo‘nalishlari bo‘yicha maxsus bilimlarga ega bo‘lgan, kasbiy tayyorgarlik, yuksak axloqiy fazilatlarni egallashlari kerakligi haqidagi fikrlar yoritilgan. Shu bilan birga xalqimizning buyuk mutafakkirlarini tarbiyachi haqidagi fikrlarini yoritib bergan.

"O'zbekiston Respublikasi Oliy ta'lim tizimini 2030 yilgacha rivojlantirish kontsepsiyasi"da oliy ta'lim jarayonlariga raqamli texnologiyalar va zamonaviy o'qitish usullarni joriy etish, yoshlarni ilmiy faoliyatga keng jalb etish, korrupsiyaga qarshi kurashish, muhandislik-texnik ta'lim yo'nalishlarida tahsil olayotgan talabalar ulushini oshirish, kredit-modul tizimini joriy etish, o'quv rejalarida amaliy ko'nikmalarni oshirishga qaratilgan mutaxassislik fanlari bo'yicha amaliy mashg'ulotlar ulushini oshirish bo'yicha aniq vazifalar belgilab berilgan. O'zbekiston Respublikasi Prezidentning 2019 yil 8 oktyabrdagi Farmoni bilan tasdiqlangan "O'zbekiston Respublikasi oliy ta'lim tizimini 2030 yilgacha rivojlantirish kontsepsiyasi"ga ko'ra mamlakatdagi oliy ta'lim muassasalarining 85 foizi 2030 yilgacha bosqichma-bosqich kredit-modul tizimiga o'tishi rejalashtirilgan. Bu yaqin yillar davomida mamlakatdagi deyarli barcha oliy ta'lim muassasalarining kredit-modul tizimida faoliyat yurita boshlashidan darak beradi. Kredit-modul tizimi, bu — ta'limni tashkil etish jarayoni bo'lib, o'qitishning modul texnologiyalari jamlamasi va kredit o'lchovi asosida baholash modeli hisoblanadi. Uni bir butunlikda olib borish serqirra hamda murakkab tizimli jarayondir.

maqolada axloqiy-estetik dunyoqarash, shaxs rivojida axloqiy-estetik dunyoqarashning jamiyat taraqqiyotidagi o‘rni va ahamiyati, talabalarning axloqiy-estetik dunyoqarashni rivojlantirishda zamonaviy ta’lim yondashuvlaridan foydalanish usullari, amaliy mashg‘ulotlar jarayonida qo‘llaniladigan interfaol metodlar asosida talabalarning shaxsiy va kasbiy sifatlarini rivojlantirish imkoniyatlari haqida so‘z boradi.

Ushbu maqolada kasb turlari va kasb tanlashda maktab
psixologlarining quvchilarga t siri, kasb-hunarga y naltirish ishlari, muammo va
chimlar haqida yoritilgan.

Bugungi raqamli asrda axborot texnologiyalari (IT) savodxonligi barcha sohalar, jumladan, maktabgacha ta’lim tashkilotlari rahbarlari uchun muhim ahamiyat kasb etmoqda. Texnologiyadan samarali foydalanish qobiliyati ma’muriy samaradorlikni, manfaatdor tomonlar bilan muloqotni va yosh bolalar uchun ta’lim natijalarini oshirishi mumkin. Ushbu maqola maktabgacha ta’lim tashkilotlari rahbarlarining IT-savodxonligini oshirish tendentsiyalari va erta bolalik ta’limi sohasiga ta’sirini o‘rganadi.

Annotatsiya: ushbu maqolada bo`lajak mutaxassislarni ijtimoiy munosabatlarda
nutq madaniyatinining tutgan o`rni hamda jamiyat hayotida muloqatning ahamiyati,
muloqat shakllari va bosqichlari, muloqatning kommunikativ, interaktiv, pertseptiv
tomonlari va pedagogik muloqat haqida m lumotlar berilgan. Inson bor ekan o`zga
insonlar bilan muloqot qiladi. So`z orqali, imo ishoralar orqali va boshqalar. Nutq
madaniyatinining yaxshi rivojlanishi tinglash odobi va gapirish odobiga ham ko`p jihatdan
bog`liq.

Maqolada harbiy oilalarning psixologik moslashuv muammosi bo‘yicha mavjud
psixologik nuqtai nazarlar tahlil qilinadi. Turli mualliflarning asarlarida harbiy xizmatchilar oilasida
ayollarni moslashuvining mohiyati ko‘rib chiqiladi. Harbiy xizmatchilar oilasining ijtimoiypsixologik moslashuvining ob'ektiv va sub'ektiv mezonlari aniqlangan. Harbiy xizmatchilar oilasida
ayollarning salomatligini saqlashni ularning shaxsiy moslashish salohiyatiga bog‘liqligi tahlil
qilinadi. Harbiy xizmatchilar ayollariga etnopsixologik moslashuvi ko‘rib chiqiladi.
Moslashuvchanlik komponentlarining kommunikativ kompetentsiya tuzilishi bilan mavjud
o‘xshashligi qayd etilgan.Maqolada harbiy oilalarning psixologik moslashuv muammosi bo‘yicha mavjud
psixologik nuqtai nazarlar tahlil qilinadi. Turli mualliflarning asarlarida harbiy xizmatchilar oilasida
ayollarni moslashuvining mohiyati ko‘rib chiqiladi. Harbiy xizmatchilar oilasining ijtimoiypsixologik moslashuvining ob'ektiv va sub'ektiv mezonlari aniqlangan. Harbiy xizmatchilar oilasida
ayollarning salomatligini saqlashni ularning shaxsiy moslashish salohiyatiga bog‘liqligi tahlil
qilinadi. Harbiy xizmatchilar ayollariga etnopsixologik moslashuvi ko‘rib chiqiladi.
Moslashuvchanlik komponentlarining kommunikativ kompetentsiya tuzilishi bilan mavjud
o‘xshashligi qayd etilgan.

Maqolada jismoniy morfologik ko'rsatkichlar muhokama qilinadi
zamonaviy rivojlanayotgan dunyoda talaba qizlarning rivojlanishi. Buning o'ziga xos xususiyatlari
o'qituvchining kasbiy ishi tarkibidagi kompetensiyalar.

Ta’lim muassasalari rahbarlari o‘quv jarayonini shakllantirish va o‘quvchilarning rivojlanishiga ko‘mak berishda hal qiluvchi ro‘l o‘ynaydi. Ta’lim muassasalariga samarali rahbarlik qilish uchun ta’lim muassasalari rahbarlari kuchli ijtimoiy-pedagogik kompetensiyalarga ega bo‘lishlari zarur. Bu kompetentsiyalar ijtimoiy dinamikani tushunish, inklyuziv amaliyotni targ‘ib qilish va samarali pedagogik strategiyalarni amalga oshirish bilan bog‘liq bir qator ko‘nikma va bilimlarni o‘z ichiga oladi. Ushbu maqolada biz ta’lim muassasalari rahbarlarida ijtimoiy-pedagogik kompetentsiyalarni shakllantirish strategiyalarini o‘rganamiz.

Ushbu maqola ta'limning natijasi qanday bo‘lishi kerak, savodli ta'lim
g‘oyasi haqidagi savolga javob berish uchun ilgari surilgan. Kompetensiyaga asoslangan
yondashuv esa ta’lim sifatini ta’minlash va uni an’anaviy usullar yordamida hal etmaslik,
ya’ni olingan ma’lumotlar hajmini oshirish o‘rtasidagi ziddiyatdan kelib chiqqan muammoli
vaziyatdan qanday chiqishni o‘rgatadi. Bundan tashqari, kasbiy kompetensiyalarni
rivojlantirishda til ta'limining roli va kundalik, ta'lim, ishlab chiqarish va madaniy hayotda
dolzarb bo‘lgan kommunikativ masalalarni chet tili yordamida hal qilish va kommunikativ
maqsadlarga erishish qobiliyati. til va nutq vositalari hisobga olindi.

Ushbu maqola psixologning kasbiy faoliyatidagi ijtimoiy mas’uliyat masalalariga bag‘ishlangan. Psixolog faoliyati, axloqiy tamoyillarga rioya qilish - psixologning mas'uliyatli xulq-atvorining zarur tarkibiy qismi sifatida ko‘rib shiqilgan.Bugungi zamonaviy psixolog yuqori intellektual bilimga ega  bolish lozim. Hozirgi ijtimoiy-iqtisodiy sharoitda ta'lim muassasalari bo‘lajak mutaxassislarni tarbiyalash jarayonida e'tiborni mustaqillik, ijtimoiy mas'uliyat, harakatshanlik va vakolatni rivojlantirishga yo‘naltirishlari talqin etiladi.

Tanqidiy fikrlash zamonaviy dunyoda, xususan, ta'lim sohasida muvaffaqiyatga erishish uchun zarur bo'lgan asosiy qobiliyatdir. Tanqidiy fikrlash qobiliyati odamlarga ma'lumotni tahlil qilish, dalillarni baholash va asosli qarorlar qabul qilish imkonini beradi. Ta’lim muassasalarida tanqidiy fikrlash ko‘nikmalarini rivojlantirish o‘quvchilar, o‘qituvchilar va rahbarlar uchun ham muhim ahamiyatga ega. Tanqidiy fikrlash tushunchasi va uni ta'lim muassasalarida rivojlantirish uchun zarur bo'lgan didaktik shart-sharoitlar o'rganiladi. Ushbu maqolada tanqidiy fikrlash tushunchаsi vа uni rivojlаntirishning didаktik shаrt-shаroitlаri yoritib berilgan

ushbu maqolada bo`lajak mutaxassislarni ijtimoiy munosabatlarda nutq madaniyatinining tutgan o`rni hamda jamiyat hayotida muloqatning ahamiyati, muloqat shakllari va bosqichlari, muloqatning kommunikativ, interaktiv, pertseptiv tomonlari va pedagogik muloqat haqida ma’lumotlar berilgan. Inson bor ekan o`zga insonlar bilan muloqot qiladi. So`z orqali, imo ishoralar orqali va boshqalar. Nutq madaniyatinining yaxshi rivojlanishi tinglash odobi va gapirish odobiga ham ko`p jihatdan bog`liq.

Maqolada pedagogik amaliyotining maqsadi, vazifalari, bosqichlari ko‘rsatilgan bo‘lib, vazifalari tavsiflangan. Ularning bajarilishi talabalariga amaliyot o‘tashda yordam beradi.

Annotatsiya: Ushbu maqolada kasb turlari va kasb tanlashda maktab
psixologlarining quvchilarga t siri, kasb-hunarga y naltirish ishlari, muammo va
chimlar haqida yoritilgan

ESP o‘qituvchilari talabalarni tanlagan sohada kasbiy muloqotga tayyorlash uchun ularda lingvistik kompetensiyani rivojlantirish uchun ustuvor yo'nalishlarni belgilash zarurati bilan duch kelishadi. Til sinfi maqsadli tilning turli jihatlarini qamrab olishi kerak bo'lsa-da, shu bilan birga, o'qituvchilar o'quvchilarda o'ziga xos ko'nikmalarni rivojlantirish uchun samarali faoliyat turlarini tanlashlari kerak. Biz talabalarga musiqiy, iqtisodiy, tibbiy va pedagogik yo'nalishlarni o'rgatamiz.

Maqolada ilk o‘spirinlarni kasbga yo‘naltirishning nafaqat ijtimoiy, balki
psixologik muammo ekanligi, bu ikki nuqtai nazar har doim bir - birini to‘ldirib kelishligi,
shuningdek, kasbga yo‘naltirishning individual psixologik xususiyatlarining imkoniyatlari yoritilgan.

Tа’lim sifаtinining tаkomillаshib borishi nаtijаsidа bugungi kun maktabgacha ta’lim tashkilotlari  rahbarlarining mа’nаviy qiyofаsi vа mаqsаdlаri hаm o‘zgаchа ko‘rinish kаsb etmoqdа. Hаr bir maktabgacha ta’lim tashkilotlari  rahbarlar o‘z fаoliyаtini o‘zigа хos yo‘nаlishdа tаshkil etish yo‘llаrini аniqlаshgа intilib bormoqdа. Shu o‘rindа maktabgacha ta’lim tashkilotlari  rahbarlari hаmdа ushbu fаoliyаtgа kirib kelаyotgаn bo‘lаjаk maktabgacha ta’lim tashkilotlari  rahbarlar hаm o‘zidа kаsbiy lаyoqаtni oshirish uchun tinimsiz izlаnishdа dаvom etmoqdаlаr. Ushbu maqolada maktabgacha ta’lim tashkilotlari rahbarlarining ahloqiy sifat kompetentsiyalari yoritib berilgan.

Hozirgi kunda o‘qituvchi zimmasiga yuklatilayotgan vazifalarni pedagoglarga xos mahorat bilan bajarilishi jamiyat kelajagini ta’minlovchi muhim omil
ekanligi to‘g‘risida fikrlar bayon etilgan.

Ushbu maqolada psixologik madaniyat shaxsning tizimli xususiyati
sifatida shaxsning asosiy madaniyatining ajralmas qismi bo‘lgan, jamiyatda o‘zini o‘zi
belgilash va hayotda o‘zini o‘zi anglash imkonini berayotgan, o‘z-o‘zini rivojlantirish va
muvaffaqiyatli ijtimoiy moslashishga yordam berayotgan, o‘zidan qoniqish hosil qilayotgan. Hayot, shaxsning psixologik madaniyati, o‘zini (bo‘lajak mutaxassisning shaxsiyati sifatida) va boshqalarni bilishga bo‘lgan alohida ehtiyojlar majmuasi, individual va kasbiy qobiliyatlarni hisobga olgan holda pedagogik muloqot orqali samarali ta'lim faoliyati haqida fikrlar bildirilgan.

Sanogen fikrlash, salomatlik va farovonlikni rag‘batlantirishga asoslangan tushuncha sifatida, yangi O‘zbekistonning bo‘lajak o‘qituvchilari uchun qimmatli asos sifatida tobora ko‘proq e'tirof etilmoqda. Sanogen fikrlashni shakllantirish va rivojlantirish orqali bo‘lajak o‘qituvchilar o‘zlarining chidamliligini, ijobiy fikrlashlarini va umumiy farovonligini oshirishlari mumkin, bu esa o‘z navbatida ularning o‘qitish amaliyoti va talabalar bilan o‘zaro munosabatlariga ijobiy ta’sir ko‘rsatishi mumkin. Ushbu maqola bo‘lajak o‘qituvchilarda sanogen fikrlashni rivojlantirishga hissa qo‘shadigan psixologik xususiyatlar va ularning kasbiy o‘sishi va sinfdagi samaradorligiga ta’sirini o‘rganadi.

Ushbu tezisda ta'limning o‘zgaruvchan manzarasi va zamonaviy o‘qituvchilar uchun rivojlanayotgan talablar ko‘rib chiqiladi. Unda o‘qituvchilar bugungi sinflarning murakkabliklarini, shu jumladan texnologik mahorat, moslashuvchanlik, kuchli
muloqot qobiliyatlari va talabalarga yo‘naltirilgan ta'limga sodiqlikni o‘rganish uchun zarur bo‘lgan ko‘nikmalar va fazilatlar muhokama qilinadi. Mavjud adabiyotlar va tadqiqotlarga asoslanib, maqolada samarali o‘qituvchilar tomonidan qo‘llaniladigan usullar va ushbu talablarning o‘qitish amaliyoti va talabalar natijalariga ta'siri haqida tushuncha berilgan. Keng qamrovli tahlil orqali maqola o‘qituvchilar, siyosatchilar va manfaatdor tomonlarni zamonaviy ta'limni shakllantiruvchi muhim omillar va kasbiy rivojlanish va o‘qitishning oqibatlari to‘g‘risida xabardor qilishga qaratilgan.

14-18 yoshli o'g'il bolalarni ko'proq kasbiy tayyorgarlikka ega bo'lgan
intensiv mehnatni talab qiladigan mutaxassisliklar bo'yicha o'qitish sharoitida jismoniy
mashqlarning mavjud rejimi motor funktsiyasining normal rivojlanishini ta'minlamaydi,
o'sishni rag'batlantirmaydi. tananing funktsional imkoniyatlari va o'quvchilarning umumiy
ko'rsatkichlarining oshishi.
Bundan quyidagi xulosalar chiqarish mumkinki, shuning uchun bu rejim yosh
o`quvchilar uchun jismoniy tarbiyaning asosiy vazifalarini to`liq amalga oshirishni ta`minlay
olmaydi;

Annotasiya: Ushbu maqolada harbiy t lim jarayonida harbiy xizmatchi shaxsini
il or pedagogik texnologiyalar asosida qitish, kasbiy mutaxasisilikka y naltirish va
harbiy kadrlarni tayyorlashda zamonaviy pedagogik texnologiyalardan keng
foydalanishning ayrim m lumotlari keltirilgan

Ushbu tadqiqot, inklyuziv ta’lim muhitida faoliyat yuritayotgan o‘qituvchilarning professional rivojlanish darajasini va bu jarayonda ular duch keladigan asosiy qiyinchiliklar hamda imkoniyatlarni baholashga qaratilgan. Tadqiqot metodologiyasi sifatida kesishgan bo‘lim (cross-sectional) usuli qo‘llanilib, turli hududlardagi inklyuziv ta’lim muassasalarida faoliyat yuritayotgan 120 nafar o‘qituvchi ishtirok etgan. Ma’lumot yig‘ishda so‘rovnoma va  suhbatlar kabi usullardan foydalanilgan bo‘lib, yig‘ilgan ma’lumotlar kvantitativ va kvalitativ tahlil usullari yordamida tahlil qilindi. Tadqiqot natijalari o‘qituvchilarning inklyuziv ta’limdagi muvaffaqiyatli faoliyati uchun zarur bo‘lgan asosiy omillarni ko‘rsatib berdi, xususan, ularning muntazam ravishda qatnashadigan treninglar va seminarlar kasbiy mahoratlarini oshirishda muhim ekanligini ta’kidlaydi. Shuningdek, o‘qituvchilarning motivatsiya darajasi va ta’lim muassasalari tarafidan taqdim etiladigan qo‘llab-quvvatlashning ahamiyati muhokama qilingan. Bu tadqiqot, inklyuziv ta’lim muhitida o‘qituvchilarning professional rivojlanishini qo‘llab-quvvatlash bo‘yicha  qo‘yuvchilar va ta’lim muassasalari uchun foydali ma’lumotlar beradi.